Staż aktuarialny

Wielu młodych ludzi skuszonych mitycznie wysokimi zarobkami aktuariuszy szuka staży w tej dziedzinie. Ważne jest, by przed podjęciem decyzji o wyborze sprawdzić:
1) czy dana firma zatrudnia aktuariusza
2) czy aktuariusz pracuje w tym samym dziale, w którym ma odbywać się praktyka
3) czy staż będzie pracą pod okiem aktuariusza

Obecnie w celu uzyskania licencji trzeba odbyć dwuletnią praktykę pod okiem aktuariusza. Staż odbyty nawet przed pierwszym podejściem do egzaminów będzie wliczany w dwuletni wymagany okres praktyki.

Amerykańskie egzaminy aktuarialne

W celu uzyskania pierwszego stopnia członkostwa w amerykańskim stowarzyszeniu aktuariuszy - Society of Actuaries (SOA) należy zdać następujące egzaminy:

- prawdopodobieństwo (podstawowe problemy z rachunku prawdopodobieństwa, egzamin dużo prostszy niż polski rachunek prawdopodobieństwa i statystyka),

- matematyka finansowa (zbliżona do polskiej matematyki finansowej, zadania są mniej zawiłe, ale sprawdzają podobną wiedzę, amerykański egzamin nie obejmuje wiedzy o opcjach)

- matematyka ubezpieczeń życiowych (egzamin zbliżony do analogicznej części egzaminów polskich)

-  konstrukcja i weryfikacji modeli aktuarialnych (odpowiednik polskiej części matematyki majątkowej, jednak wymaga większej znajomości gotowych modeli stosowanych w statystyce a mniej ogólnej erudycji matematycznej)

- modele w ekonomii finansowej (w niewielkim stopniu pokrywa się z polskimi egzaminami z matematyki finansowej obejmuje bowiem modele wyceny opcji, jednak wymaga pełniejszego zrozumienia modeli z czasem ciągłym, co wymaga przynajmniej podstawowej wiedzy z dziedziny procesów stochastycznych. Wiedza ta może być dodatkowo bardzo przydatna do rozwiązywania zadań z modeli stóp procentowych, które praktycznie nie są objęte polskimi egzaminami)

Poza egzaminem z matematyki ubezpieczeń życiowych wszystkie egzaminy można zdawać online. Egzaminy składają się z ok. 30 zadań przewidzianych na 180 min. Progi od których zalicza się dany egzamin zależą od tego, jak na sesji egzaminacyjnej wypadli pozostali uczestnicy. Historyczne dane pokazują, iż zazwyczaj należy rozwiązać ponad 60% zadań w celu zaliczenia. W przypadku egzaminów online, wstępną wiadomość o zaliczeniu/niezaliczeniu dostaje się zaraz po egzaminie. SOA zastrzega sobie jednak prawo do zmiany werdyktu po dokładnym sprawdzeniu wszystkich prac. Wyjątkiem jest tutaj egzamin z modeli w ekonomii finansowej, w przypadku którego system powiadający o wstępnych wynikach nie został jeszcze zaimplementowany. 

Dodatkowo należy spełnić wymogi dotyczące znajomości podstaw rachunkowości, statystyki stosowanej i finansów przedsiębiorstwa legitymując się uczestnictwem w kursach, które są rozpoznawane przez SOA lub uczestnictwem w wykładach na uniwersytetach akredytowanych przez SOA.

Ponadto należy odbyć e-learningowy kurs FAP, potwierdzony egzaminem online oraz zaliczyć szkolenie z profesjonalizmu. 

Jak widać lista wymogów jest znacznie dłuższa niż ta niezbędna do uzyskania polskiej licencji. Część osób, dla których polskie egzaminy są za trudne próbuje zdawać te amerykańskie, by udokumentować posiadaną wiedzę.

Jak dostać się na staż potrzebny do uzyskania licencji?

Staż potrzebny do uzyskania licencji to nic innego tylko praca pod okiem aktuariusza. Czyli można go szukać wszędzie tam, gdzie zatrudnieni są specjaliści z licencją, czyli:

1) w firmach ubezpieczeniowych 

Aktuariusze pracują we wszystkich towarzystwach ubezpieczeń na życie i w większości innych. Ludzie, którzy mają już zdaną część egzaminów są tam mile widziani np. na stanowiskach specjalistów ds. aktuarialnych. Ofert pracy należy szukać na popularnych portalach np.: pracuj.pl (wyszukując fraz "aktuariusz", "aktuarialnych"), a także na stronach towarzystw ubezpieczeniowych. Warto odpowiadać, także na ogłoszenia, w przypadku których nie spełnia się wszystkich oczekiwań pracodawcy. Może się zdarzyć, że nikt bliższy wymogom pracodawcy się nie zgłosi, a stanowisko może zostać trochę zredefiniowane (np. na młodszego specjalistę)

2) w firmach consultingowych 

W E&Y, Deloitte, PWC i KPMG są działy aktuarialne. Firmy te oferują specjalne programy praktyk studenckich, na które oczywiście warto aplikować. Rekrutacja zaczyna się około maja, czerwca. Polecam także wysyłać CV poza typowym okresem rekrutacyjnym.

Charakter pracy w tego typu firmach różni się znacząco od pracy w TU. Niektórzy twierdzą się, że można się tam więcej nauczyć, ale moim zdaniem jest to przede wszystkim prawda, gdy idzie się tam z pewnym zasobem wiedzy praktycznej. Praca w sezonie (czyli od września, października do marca, kwietnia) nie kończy się prawie nigdy po 8 godzinach, a często trwa 12 h/dobę i więcej. Latem jest luźniej i teoretycznie dzień pracy trwa 7 h (co często jest zgodne z prawdą).

Sugeruję na pierwszej rozmowie kwalifikacyjnej zapytać, czy dana firma zatrudnia aktuariusza z licencją (zdarza się, że akurat wszyscy odeszli) i czy ten zgodzi się podpisać zaświadczenie o praktyce.

Dostanie się na "staż aktuarialny" nie jest trudne. Dużą rolę odgrywają oczywiście preferencje firm, do których się aplikuje. Warto jednak pamiętać, że o pracę na podobnych stanowiskach starają się również ludzie, którzy nie zdali żadnego egzaminu.A zaliczenie części jest traktowane jako atut.

Gdzie znaleźć listę aktuariuszy?

Lista aktuariuszy znajduje się na stronach KNF. Oficjalna nazwa to rejestr aktuariuszy. Można tu znaleźć nazwiska wszystkich polskich aktuariuszy, sprawdzić ich numer w rejestrze oraz dowiedzieć się kiedy zostali do tego rejestru wpisani.

Jak zostać wpisanym na listę aktuariuszy?

Żeby formalnie zostać aktuariuszem trzeba złożyć prośbę do KNF o wpisanie na listę wraz z poniższymi dokumentami:
- dyplom ukończenia studiów magisterskich
- zaświadczenie o zdaniu egzaminów aktuarialnych
- dokumenty potwierdzające dwuletnie doświadczenie w pracy pod okiem aktuariusza 

- przykład druczków można znaleźć na stronie KNF, ale honorowane są też zaświadczenia różniące się od wzoru

- zaświadczenia mogą pochodzić od wielu aktuariuszy

- kalkulacja czasu jest zgodna z metodą kodeksu cywilnego

- zaświadczenie o niekaralności
- potwierdzenie uiszczenia opłaty skarbowej

Jak zostać aktuariuszem w Polsce?

Do pracy w działach aktuarialnych nie są niezbędne specjalne uprawnienia, lub studia. Wszystko zależy od polityki rekrutacyjnej danej firmy. Warto spróbować dostać się do takiego działu do pracy, czy na staż, żeby zrozumieć na czym dokładnie polega praca aktuariusza.

Żeby zostać licencjonowanym aktuariuszem trzeba spełnić szereg wymagań (kolejność nie ma znaczenia). Konieczne jest ukończenie studiów magisterskich. Należy również zdać cztery państwowe egzaminy organizowane przez Komisję Nadzoru Finansowego. W między czasie lub po zdaniu egzaminów trzeba odbyć dwuletnią praktykę pod okiem aktuariusza (tu czytaj jak się na nią dostać). Dopiero po spełnieniu tych trzech warunków przedstawia się w KNF komplet potwierdzeń i zostaje się wpisanym na listę aktuariuszy.

Podstawowym ograniczeniem, które należy wziąć pod uwagę przy wyborze kariery w aktuariacie jest natomiast lokalizacja. Najwięcej ofert pracy można znaleźć w Warszawie, gdyż tu znajdują się siedziby większości firm ubezpieczeniowych i doradczych. W innych dużych miastach, takich jak Wrocław czy Łódź ofert jest zdecydowanie mniej, gdyż ulokowane tam firmy zatrudniające aktuariuszy można zazwyczaj policzyć na palcach jednej ręki.